ZİRAİ İLAÇ SEKTÖRÜNDE TMGD HİZMETİ

Zirai ilaç sektörünün TMGD hizmeti ile bağlantısına geçmeden önce bu ilaçların ülkemizdeki durumu ile başlayalım.

Ülkemiz nüfusunun günden güne artması ve yapılan ihracatlarla birlikte, artan gıda ihtiyacının temin edilebilmesi için alınan önlemlerden biri de zirai ilaçların uygulanmasıdır. Bitkilere ve ürünlere zarar veren hastalıkları, zararlıları bertaraf etmek amacıyla kullanılan kimyasallar tarım ilacıdır. Türkiye’de 1999 yılı itibariyle 2000‘ den fazla ruhsatlı ilaç vardır ve bunlar arasında olan teknik madde sayısı 240 civarındadır. Bu maddelerin 16 si Türkiye’de imal edilmekte, diğer kısmı ülkemizde üretilecek ilaçlar için ithal edilmekte ve geriye kalanı da ilaçlar içerisinde ülkemize giriş yapmaktadır.

Ülkemizde de zirai ilaçlar ağırlıklı olarak çeşitli su ürünlerinin aynı ortamda üretilmesi ve yetiştirilmesi ile tarımın yapıldığı Akdeniz ve Ege bölgelerinde kullanılmaktadır. Eldeki verilere göre Türkiye’deki yıllık zirai ilaç tüketiminin yoğunluğu, tüketiminin  % 40′ ını oluşturan, Adana, İçel ve Antalya  illeri tarafından yapılmaktadır. İzmir ve yöresi de bu verilere eklendiğinde bu oran % 65’i geçmektedir. Karadeniz bölgesinde ise tarım ilacı olarak  fındık bahçelerinde diken ilacı  kullanılmaktadır. Türkiye’deki tarım ilacı kullanımının genelini pestisitler oluşturmaktadır.

Pestisit nedir?

Pestisit, zararlıyı öldüren, yok eden anlamındadır. Buna binaen tarım arazisinde zararlı organizmaları yok etmek veya engellemek amacıyla pestisitler kullanılmaktadır. Pestisitler ülkemizde %40 civarında pamuk ve hububat, %27 oranında turunçgiller ve üzümün de yer aldığı meyvelerde, %16 civarında da sebzelerde kullanılmaktadır.

Pestisitlerin listesi;
1.İnsektisitler: Böcek öldürücüler
2.Herbisitler: Ot öldürücüler
3.Fungisitler: Mantar öldürücüler
4.Akarisitler: Akar öldürücüler
5.Rodentisitler: Fare öldürücüler
6.Pisisitler: Balık öldürücüler
7.Avisitler: Kuş Öldürücüler
8.Mollususitler: Yumuşakça öldürücüler
9.Nematisitler: Topraktaki segmentsiz kurtlar

Zirai ilaçların sağlığımız üzerindeki etkileri şunlardır;

-Akut Zehirlenme: Çok az ilaç alınsa dahi ortaya çıkar. Zirai ilaç bulaşmış ürünü yiyenlerde de görülebilir. Akut zehirlenmenin en sık görülen belirtisi bulantı ve kusmadır.
-Kronik Zehirlenme: Tekrarlanan ilaç alımları sonucunda vücutta birikmesiyle ve belli bir miktara ulaşınca meydana gelen zehirlenmedir.
-Alerjik Etki: Alerjik veya hassas vücutlarda ilacı bitkilere atan veya ilacın atıldığı ortamda çalışan bireylerde görülür. Kaşıntı, gözlerde kanlanma ve vücutta kaşıntıya sebep olur.
-Kanserojenik Etki: Kanserojenik özellik içeren ilaçların kullanımı ile ortaya çıkar. Bu ilaçların tamamının kullanılması kısıtlanmıştır.

Zirai ilaçların çevreye zararları;

Toprakta yaşayan canlıları, solucanları öldürür. Kuşlar ve yaban hayvanları için büyük risk oluşturmaktadır. Kaynak suyuna karışarak derelere göllere denizlere ve içme sularına karışarak insanların sağlığını tehlikeye sokabilir. Üretilen bu maddelerin kontrolleri ise düzgün yapılmamaktadır. Tarım ilaçlarının insanları doğrudan ya da dolaylı yoldan etkileyip ciddi sağlık ve çevre üzerinde tehlikeli etkileri olması sebebi ile bu zirai ilaçlar doğru ve bilinçli şekilde etiketlenmeli, taşınmalı ve kullanılmalıdır. Bu zirai ilaçların bazıları bildiğimiz üzere çok tehlikeli olup bunların depolanması, istiflenmesi, taşınması, boşaltılması, gönderilmesi, doldurulması, doğru şekilde yapılmalıdır. Buna istinaden aşağıda ADR’ye tabi bazı zirai ilaç maddelerin isimleri örnek olarak verilmektedir.

Zirai ilaç ve ADR

Zirai ilaçlar ülkemizde bilinçsizce kullanılmaktadır. Bu ilaçlar genellikle zehirli olup ADR de sınıf 6.1 de yer almaktadır. Bu zirai ilaçlarının bazılarının ikincil tehlikeleri de mevcuttur. Bu kapsamda alevlenir sıvı, zehirli, muhtelif tehlikeli maddeler, aşındırıcı ve oksitleyici olarak da bazı ikincil tehlike sınıflarına atanmaktadırlar. Bu sınıflara bakarak o maddenin tehlike durumunu kolaylıkla öğrenebilmekteyiz. Ayrıca bu maddelere atanmış dört basamaklı UN numarası ve paketleme grubu mevcuttur. Yukarıdaki tablodan örnek olarak bu bilgilere ulaşabiliriz. Zirai ilaçların ADR’ye tabi olup olmadıklarını Malzeme Güvenlik Bilgi Formlarından (MSDS) öğrenebiliriz.

Zirai ilaç ve TMGD

Zirai ilaçların toptan ve perakende satışını, üretimini yapan ve ADR’ye göre taşıyan, alıcı, boşaltan, gönderen, dolduran, yükleyen faaliyetlerinden bir veya birkaçını yapan işletmeler  Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi (TMFB) almak zorundadır. Bu belirttiğimiz faaliyetler doğrultusunda yıllık 50 ton ve üzeri işlem yapan işletmeler Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı (TMGD) bulundurmakla yükümlüdür. TMGD  zirai ilaç ve diğer tehlikeli ürünlerin karayolunda doğru şekilde taşınmasını, ambalajların doğru şekilde etiketlenmesini, taşıma araçlarına gerekli levhaların doğru şekilde takılmasını ve tehlikeli maddeyle iştigal eden personele ADR kapsamında gerekli eğitimlerin verilmesini ve bu işletmelerde insanlara, çevreye karşı zarar verebilecek ciddi kaza ve acil durumlar için gerekli tedbirlerin alınmasını sağlar. Bununla birlikte kazaya en kısa ve doğru şekilde müdahale edebilmek için bu önlemler önem arz etmektedir. Zirai ilaçla iştigal eden işletmelerin yukarıdaki belirtilen durumlar doğrultusunda Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı (TMGD) bulundurmaları gerekmektedir.

Kaynaklar;

Çevreonline, T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Zirai ilaç sektörüne tecrübeli ve başarılı Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlarımızla Avrupa TMGD ailesi olarak sizlere hizmet vermekten memnuniyet duyarız. Bizimle iletişime geçmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı
İbrahim GÖDE